• ชนกลุ่มแรกที่เข้ามาตั้งถิ่นฐานในบริเวณที่เป็นตำบลแพรกษาทุกวันนี้คือชาวมอญที่ย้ายมาจากปทุมธานีและปากลัด (พระประแดง) โดยได้ตั้งบ้านเรือนอยู่ริมคลองแพรกษาบริเวณที่เป็นหมู่ที่ 2, 3 และ 4 ทุกวันนี้ ซึ่งขณะนั้นยังเป็นป่าแสม จาก และชะครามชายเลน เมื่อมีการปฏิรูปการปกครองเป็นแบบมณฑลเทศาภิบาล บริเวณนี้ยังคงเป็นท้องที่หนึ่งของตำบลบางเมืองในช่วงแรก จากนั้นจึงแยกพื้นที่ออกมาตั้งเป็นตำบลใหม่เรียกว่า ตำบลแพรกตาสา ซึ่งในเวลาต่อมาเพี้ยนเป็น ตำบลแพรกษา จนกระทั่งใน พ.ศ. 2538 กระทรวงมหาดไทยได้แยกพื้นที่หมู่บ้าน 5 หมู่ทางตอนเหนือและตะวันออกของตำบลนี้ออกไปตั้งเป็นตำบลแพรกษาใหม่

  ในด้านการปกครองส่วนท้องถิ่น ท้องที่ตําบลแพรกษาอยู่ในความดูแลขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 2 องค์กร ได้แก่ เทศบาลเมืองแพรกษาและเทศบาลตำบลแพรกษา เทศบาลเมืองแพรกษาเดิมมีฐานะเป็นสภาตําบลแพรกษา ต่อมาได้รับการจัดตั้งเป็นองค์การบริหารส่วนตําบลแพรกษาเมื่อวันที่ 2 มีนาคม พ.ศ. 2538 และได้รับการจัดตั้งเป็นเทศบาลเมือง (โดยไม่ผ่านการเป็นเทศบาลตำบล) เมื่อวันที่ 13 พฤษภาคม พ.ศ. 2563 ส่วนเทศบาลตำบลแพรกษาเดิมมีฐานะเป็นสุขาภิบาลแพรกษา ได้รับการจัดตั้งเป็นเทศบาลตำบลเมื่อวันที่ 25 พฤษภาคม พ.ศ. 2542

ที่ตั้งและอาณาเขต

ตำบลแพรกษาตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกของอำเภอเมืองสมุทรปราการ มีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียงดังต่อไปนี้

• • ทิศเหนือ ติดต่อกับตำบลบางเมืองและตำบลแพรกษาใหม่ (อำเภอเมืองสมุทรปราการ)
  • ทิศตะวันออก ติดต่อกับตำบลแพรกษาใหม่ (อำเภอเมืองสมุทรปราการ)
  • ทิศใต้ ติดต่อกับตำบลบางปูใหม่ (อำเภอเมืองสมุทรปราการ)
  • ทิศตะวันตก ติดต่อกับตำบลท้ายบ้านใหม่ (อำเภอเมืองสมุทรปราการ)